Uzay mekiğini, ‘Kaan Battaniyesi’ koruyor …
Dünyanın en büyük uzay teknolojisi şirketi Pratt Whitney- Rockwell International’da roket, uzay istasyonu, güneş enerjisini elektriğe çevirme projelerinde çalışan Kimya Mühendisi Prof. Dr. Salim Yılmaz, “Kaan uzayda 11’inci yılını doldurdu. Daha 19 yıl yerküre etrafında tur atacak. Sıra Türk kangalında” diyor.
Kaan, Artvin ilçesi Hopa doğumlu Prof. Yılmaz’ın oğlu. “1997’de icat ettiğim özel bir battaniyeye bir yaşındaki oğlumun adını verdim. Bu battaniyeler 200 mil yükseklikteki uzay istasyonunun uçuşlarını kontrol eden ciroskop (topaç) dahil tüm araçları aşırı ısınma ve soğumaya karşı koruyor. Dünya etrafında her 90 dakikada bir tur atan istasyondaki araçları koruyacak battaniye için üç yıl çalıştım. Elektrik kullanmadan ısı kontrolünü sağlamak çok pahalıya mal oluyordu. Altın ve gümüş kaplamalar denedim, olmadı. Sonunda yeni madde bileşimleri ile battaniye sorununu çözüm. 1990’da uzaya atılan Hubble teleskopu ısı kontrolünü yapamadığı için ancak iki yıl dayandı. Kaan adlı battaniyeler kullanan Uluslararası Uzay İstasyonu 11 yıldır çalışıyor. NASA (Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi) oğlumun adını kullanma isteğimi kabul etti. NASA buluşum nedeniyle yüzlerce milyon dolar tasarruf etti.”
NASA’nın Oscar’ı denilen Stellar ödülüne aday gösterilen Türk mucidi Yılmaz, “Hubble teleskopunun tamir masrafı 250 milyon dolara çıktı. Uzay istasyonunda ısıtma soğutma kontrolu sorunumuz yok” diye konuşan Prof. Yılmaz’ın bilim, buluş, icatlar dışında en büyük tutkusu. Ziraat Bankası müdürü babasıyla Anadolu’da bulunduğu yıllarda kangal köpekleriyle ilgilenmeye başlayan Salim Yılmaz doktora eğitimi için ABD’ye geldiğinde bu ilgisini sürdürmüş, 1992’den bu yana Los Angeles’teki evinde kangal yetiştirmeye başlamış.
“Türkiye’de görev yapan ABD’li diplomat David Nelson’ın kurduğu Kangal Dog Club of America’nın (KDCA) beş üyeli yönetim kurulunda yer aldım. Sonra yönetime kötü niyetli bir kaç kişinin geçmeye hazırlandığını öğrenince ayrıldım. Ama sadık, sevgi dolu, sahibine çok bağlı, hassas kangallara ilgim daha da artarak devam ediyor. Amerikalılar kangalları tanıyınca aşık oluyorlar. Yeni bir icadıma ‘Türk Kangal’ adını vermek için gayretli bir çalışma sürdürüyorum.”
Prof. Yılmaz, “Amerika’da 100 kadar kangal var ama yalnızca 10’u saf kan. Türkiye’de de hayvancılık gerilediği için sürüleri koruyan kangallara ilgi azalıyor” diyor. 2002’de New York’ta yapılan Türk Günü Yürüyüşü’ne Turizm- Tanıtma Bakanı İstemihan Talay’ın daveti üzerine Türkiye’den gelen iki kangalla birlikte katılan Salim Yılmaz bu yıl 23 Mayıs’ta Sivas’ın Kangal ilçesinden Kubilay Sığırcı ile Kahramanmaraş’tan Serdar Okumuş, Türkiye’den safkan üç kangalla yürüyüşe katılacaklarını söylüyor.
Prof. Yılmaz 1950 Hopa, Artvin doğumlu. Babası Ziraat Bankası müdürü Ali Şefik Bey, Ağrı’dan İstanbul Beykoz’a kadar müdürlük yaptı. Ordu’nun Gölköy, Zonguldak’ın Devrik kasabaları ve köylerinde çoban köpekleri ilgisini çekti. Lise ve üniversiteyi Robert Kolej’de okudu kimya mühendisi diploması aldı. 1972 de ABD’nin İllinois Üniversitesi’nde doktora yaptı. Evinde Türkiye’den getirdiği kangalları beslemeye başladı. Ankara Mamak’ta yedek subaylığını takiben üç Kaliforniya üniversitesinde profesör olarak yüksek lisans dersleri öğretti. Boeing şirketinde NASA ile çalışarak Uzay Mekiği, Uzay İstasyonu programlarına önemli katkıları oldu. Buluşları NASA’ya yüzlerce milyon dolar kazandırdı. www.hurriyet.com.tr / dünya / 08.04.2010
